JAK DO BRANIEWA DOTARŁA KOLEJ ŻELAZNA…

b_150_100_16777215_00_images_ziemiabraniewska_04.JPG Zanim uroczyście w 1852 r. otwarto linię kolejową Malbork - Braniewo oraz dworzec kolejowy w Braniewie, na wielką skalę ruszyła budowa linii nazwanej Koleją Wschodnią (Ostbahn), co na zawsze zmieniło oblicze Prus Wschodnich.  Było to przedsięwzięcie, które połączyło zachodnią część Królestwa Prus z jej wschodnią i najstarszą częścią. Przyczyniło się to niezwykłego rozwoju gospodarczego prowincji, a większość obecnych linii kolejowych to dawna Kolej Wschodnia.

Gdy w latach 1852-1853 oddawano pierwszą linię kolejową na ziemiach Prus Wschodnich, Kolej Wschodnią z Malborka do Królewca, rewolucja przemysłowa w zachodnich Niemczech była już bardzo zaawansowana, gdyż nowe gałęzie przemysłu produkowały ogromne ilości dóbr konsumpcyjnych, a coraz więcej ludzi dosłownie „tłoczyło się” w powstających centrach przemysłowych i potrzebowało zaopatrzenia w żywność. Pierwszy pociąg na trasie Norymberga-Fürth przejechał w 1835 r., a więc minęło kilkanaście lat zanim postanowiono objąć nowym transportem Prusy Wschodnie. Sam pomysł połączenia Berlina i Królewca kiełkował od 1840 r., ale dopiero w 1845 r. wyznaczono trasę z przyszłej Kolei Wschodniej od Tczewa przez Malbork, Elbląg, Młynary, Braniewo do Królewca.

Wielką zasługę w budowie państwowego systemu kolei w Niemczech miał pruski minister handlu, przemysłu i robót publicznych August Freiherr von der Heydt (1801-1874), który od 1848 r., przyczynił się do zbudowania trzech kolei państwowych w Prusach, tj. wschodniej z Berlina do Królewca, kolei westfalskiej i kolei Saarbrücken. Były jednak opory społeczne i polityczne. Przykładowo Pasłęk dość „krótkowzrocznie” odmówił oddania ziemi pod budowę kolei, stąd linia dzięki zabiegom hrabiego Dohna-Schlobitten przechodziła przez Słobity. Taki przebieg linii był konieczny, co wynikało z potrzeby ominięcia Wysoczyzny Elbląskiej. Z kolei poprzez zawirowania polityczne budowa ruszyła w Prusach Zachodnich i Wschodnich, a nie w Berlinie. W 1845 r. powołano komisję budowy kolei w Elblągu, a w 1846 r. rozpoczęto jednocześnie budowę mostów na Wiśle i Nogacie, ale także linii w kierunku Elbląga. W regionie wykupowano grunty oraz przygotowywano teren budując nasypy, mosty a nawet zakładając telegraf. Z powodów czysto politycznych i ze względu na sprzeciw wobec króla Fryderyka Wilhelma IV, Sejm Krajowy Prus odmówił rządowej pożyczki na sfinansowanie budowy Kolei Wschodniej. W październiku 1847 r. prace budowlane na linii zostały wstrzymane, gdy nasypy zostały już wykonane aż do Młynar. Wobec wydarzeń rewolucyjnych, czyli Wiosny Ludów z lat 1848-1949 prac nie wznowiono. Jednak opinia publiczna i prasa, gwałtownie protestując zmusiły posłów do ustępstw. W 1850 r. prace wznowiono, a do budowy kolei sprowadzono bezrobotnych z Berlina przez Szczecin właśnie wybudowaną linią kolejową. Prace budowlane napotykały nieoczekiwane trudności. Część już wykonanych budowli ze względu na przerwę trzeba było poprawić. Mimo postępów nastąpiła kolejna przerwa w 1852 r. przez epidemię cholery, która łatwo się rozprzestrzeniła w zbiorowych kwaterach budowniczych kolei. Jednym z robotników był Karl August Mückenberger (1830-1901), który przybył do Braniewa jako cieśla zatrudniony przy budowie linii Kolei Wschodniej. Pewnie nikt wówczas nie przypuszczał, że to przyszły założyciel spółki aukcyjnej i wieloletni dyrektor browaru Bergschloßchen, a przy tym radny miejski i honorowy obywatel miasta. Ostatecznie w 1852 r. ukończono odgałęzienie do Gdańska przez Tczew, a w 1853 r. otwarto linię z Malborka do Królewca. Jednak aż do 1857 r. podróżni i towary pokonywały Wisłę i Nogat promami w Tczewie i Malborku, a następnie wozami, aż do ukończenia mostu na Wiśle w Tczewie.

Ciąg dalszy na stronie Ziemia Braniewska pod linkiem https://braniewo.com.pl/wiadomosc,13712,jak-do-braniewa-dotarla-kolej-zelazna%E2%80%A6.html

.