BRAMA WYSOKA

Widok z fragmentem Starego Miasta z doskonale umiejscowioną Bramą Wysoką. Obok Wieża Węglowa i częściowo zwodzony most, którym przebiega dziś droga krajowa K54. Autorem ilustracji jest braniewski architekt miejski Norbert Szymorek, który nawiązał do tradycji odtwarzania widoków dawnego Braniewa jak jego wybitni poprzednicy: August Bertram, czy Augustin Lutterberg. Dzięki takim ludziom jak wymienieni trzej architekci możemy w ogóle podziwiać przykłady dawnej świetności naszego miasta. Jeszcze ponad 100 lat temu wizytówką i najbardziej reprezentacyjną bramą staromiejską była znajdująca się w zachodniej części fortyfikacji miejskich Brama Wysoka. Niestety ten piękny obiekt został rozebrany i zniknął z krajobrazu miasta na początku XIX wieku.  Dodatkową obronność zapewniała jej stojąca w fosie Wieża Węglarska, a do dnia dzisiejszego pozostały ślady dawnego mostu przebiegającego przez fosę miejską.

 

 

 Brama Wysoka, Wieża Węglarska i uzupełniający całość most nad fosą miejską. Był to najważniejszy element zachodniej strony fortyfikacji miejskich. Wysoka Brama była reprezentacyjną bramą miejską w zachodniej linii murów obronnych znajdująca się na wylocie dawnej ul. Langgasse, obecnie Gdańskiej. Bramę polecił rozebrać pruski urzędnik Crelle. Przed bramą po prawej stronie w fosie znajdowała się 7- kondygnacyjna Wieża Węglarska. Wieżę Węglarską rozebrano w 1794r. a Wysoką Bramę w 1803r. Autorem ilustracji jest wybitny braniewski artysta Andrzej Zieliński. Brama Wysoka (Hohe Tor), nosząca też inną nazwę Brama Górna (Oberthor) była bramą wjazdową do Starego Miasta mieszczącą się w zachodniej linii wewnętrznej murów miejskich, z której biegła ulica Długa (wówczas Laggnasse, obecnie Gdańska). Nazwa pochodziła najprawdopodobniej od tego, że był to najwyżej położony punkt miasta. Istotne było to, że stąd biegła droga na Frombork - Elbląg - Malbork. Most przed bramą biegnący poprzez fosę był w części zwodzony i łatwo mógł być w razie potrzeby zniszczony. Brama Wysoka została zbudowana w I połowie XIV w., jednak pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1393r., gdy Rada Miasta wydała przepisy porządkowe dla bractwa strzeleckiego, które miało strzelnicę przy tejże bramie. W 1444r. podczas  prac modernizacyjnych prowadzonych przez mistrza Heinricha i murarza Kirstena, wykonują oni m.in. mur zewnętrzny od strony fosy przy Bramie Wysokiej. Wejście do miasta od strony zachodniej rozbudowano z najwyższą starannością, zabezpieczając je nie tylko podwójnym murem, ale również zwodzonym mostem, który zabezpieczała stojąca po jego północnej stronie w fosie Wieża Węglarska (Kohlenturm). Od strony fosy wzniesiony został dodatkowy mur, co było elementem utrudniającym zejście do fosy, a jego wysokość nie przekraczała wysokości muru zewnętrznego. Pierwotnie Stare Miasto zostało podzielone na 4 kwartały, których pierwszy zaczynał się przy Wysokiej Bramie (obejmował północną część Langgasse do rynku, zachodnią część rynku i ul. Pocztową do ul. Wodnej), a czwarty się tu kończył (obejmował część południową Langgasse z przyległymi uliczkami).

Fragment planu z 1635r., który został sporządzony w na zamówienie wojsk szwedzkich na rozmowy delegacji szwedzkiej z delegacją polską. Rysunek Braniewa sporządził Paweł Stertzel- sekretarz rady miasta Braniewa, natomiast Kondrad Gödtke- wykonał matrycę miedziorytu na podstawie tego rysunku. Jest to najważniejsza, najstarsza i jedyna miarodajna ilustracja przedstawiająca fortyfikacje dawnego Braniewa. Sama Brama Wysoka, jak również przyległe obiekty, mury i most przez lata ulegały naprawom i modernizacjom. Zachowały się dość rzetelne informacje z początku XVII wieku.  W 1603r., gdy odpadł wielki kamień z mury przy Wysokiej Bramie, koszt naprawy wyniósł 19 marek i 13 groszy. W 1604r. wyremontowano fragment muru przy bramie za 371 marek, a podczas prac zużyto 30,5 tys. cegieł i 15 łasztów wapna. W 1610r. wykonano naprawę odcinka muru przy Bramie Wysokiej, podczas tych prac zużyto 40,5 tys. kamieni dachowych i murowych oraz 52 łasztów wapna. Natomiast w 1613r. jednym z wykonanych 3 mostów zwodzonych był most przy Bramie Wysokiej. W 1615r. naprawiano mur przy fosie i filary mostu przed Wysoką Bramą, zużywając 12 tys. cegieł i 27 łasztów wapna. Koszt naprawy wyniósł 118 marek. W 1620r. miasto wyznaczyło dwóch strażników (obserwatorów) w tym, jeden w Wysokiej Bramie (drugi w Bramie Młyńskiej), koszt ich utrzymania wyniósł 77 marki. W 1621r. pogłębiono fosę a przedpole bramy zostało umocnione palisadą. W 1623r. przeprowadzono remont dachu, a brama otrzymała na kalenicy wieżyczkę na dzwon, wykonaną w stylu późnego renesansu. Koszt tego remontu wyniósł 2017 marek. To wówczas przybrała ona wygląd przedstawiony na palnie Stertzela w 1635r. W dniu 25.03.1626r. zawalił się znaczny odcinek muru w pobliżu strzelnicy obok bramy, wkrótce bo już 1.04.1626r. w ramach szarwarku rozpoczęto naprawę, której koszt wyniósł 1043 marki. Podczas prac zużyto 26100 cegieł i 26 łasztów wapna. W kwietniu 1633 na przedpolu bramy Szwedzi rozpoczęli budowę potężnego szańca nazwanego Hornwerk, prace wykonano do końca roku. Ponadto szwedzcy żołnierze pogłębiali fosę, a koszt ich prac i wywozu ziemi wyniosły aż 2936 marek.

Brama Wysoka na pewno posiadała zamykana bramę i tzw. bronę. Pierwotnie brama zbudowana była z grubych, twardych desek, od wewnątrz zamykana na drewniane belki zakładane na specjalne uchwyty zamocowane w bramie lub murze. Z biegiem lat na drewniane skrzydła bramy nabijano żelazne ćwieki utrudniające jej rozbicie toporami. Przed samą bramą w specjalnych prowadnicach zakładano żelazną kratę tzw. bronę, która w razie niebezpieczeństwa była opuszczana na linach lub łańcuchach. Na zdjęciu brona i przejazd bramny Bramy Wysokiej w Olsztynie O ile w XVII w. władze miasta dbały o bramę (i inne obiekty obronne), to już w XVIII w. zaczyna ona podupadać. Co prawda jeszcze w 1741r. brama została ozdobiona dwoma obrazami przedstawiającymi herb biskupa warmińskiego i Ukrzyżowanie, a autorem był radny Gotfryd Canehl (takimi samymi obrazami ozdobił również Bramę Młyńską).  Jednak w 1785r. wieża  utraciła ozdobna wieżyczkę – dzwonnicę. Obiekt ten rozebrały w roku 1803 władze pruskie, gdyż popękana miała rzekomo zagrozić pruskiemu królowi zamierzającemu odwiedzić Braniewo. Znajdująca się w fosie miejskiej flankująca bramę Wieża Węglarska została rozebrana znacznie wcześniej, bo w roku 1794 wraz z górną partią Bramy Wysokiej.

Tak to mogło wyglądać w Braniewie. Na ilustracji elbląski zbrojny mieszczanin ze Starego Miasta ok. 1420 r. Na drugim planie po moście zwodzonym porusza się dwuosiowy wóz zaprzężony w dwa konie. Na wozie karczmarz i jego sługa. Wystarczy trochę wyobraźni, barwy na tarczy zamienić na czarno-białe i są to braniewscy mieszczanie przed Wysoką Bramą udający się pod Grunwald!?. Autorem ilustracji jest Marek SzyszkoBrama Wysoka była główną i reprezentacyjną bramą miejską znajdująca się na trasie Elbląg – Królewiec. To tędy wjeżdżali do miasta liczni dostojnicy, ale również kupcy. Tak to mogło wyglądać w średniowieczu, gdyż ilustracja przedstawia główną bramę wjazdową do Lubeki ok. 1400r. Brama Wysoka była „świadkiem” wielu historycznych wydarzeń. To tędy wjeżdżali lub wyjeżdżali liczni dostojnicy odwiedzający Braniewo, którymi byli początkowo biskupi warmińscy i Wielcy Mistrzowie Zakonu Krzyżackiego, a później królowie polscy, szwedzcy i pruscy. W 1410r. Bramą Wysoką tryumfalnie wyruszała pod Grunwald braniewska chorągiew, żegnana uroczyście przez mieszkańców. W czasie wojny trzynastoletniej w 1461r. to właśnie w pobliżu Bramy Wysokiej forsując fosę na łodziach usiłowali wedrzeć się do miasta zaciężni Jana Skalskiego. Część z atakujących za pomocą drabin wdarła się na mury i miła otworzyć Bramę, jednak zostali w porę spostrzeżeni. Atak się nie udał, wszczęto alarm i zadano znaczne straty atakującym, biorąc 50 jeńców i raniąc m.in. Jana Skalskiego. W czasie wojny pruskiej w 1520r. Krzyżacy po zajęciu miasta umocnili dodatkowo właśnie Bramę Wysoką. W lipcu 1520r. przybyłe wojska polskie rozpoczęły sypanie szańców wokół miasta i nieudolnie prowadzone oblężenie. Krzyżacy w dniu 14.07.1520r. zorganizowali wypad w sile ok. 200 knechtów z Bramy Wysokiej na załogę polskiego szańca i atakiem z zaskoczenia zadali duże straty wojskom polskim oblegającym miasto. Zginęło 120 zaciężnych i utracono 13 sztandarów, które wywieszono na kościele św. Katarzyny. W dniu 22.07.1520 Krzyżacy podjęli kolejny wypad z Wysokiej Bramy opanowując po raz kolejny czasowo polski szaniec, tym razem straty były po obu stronach. W 1636r. wjeżdżał tędy król Polski Władysław IV, idąc niejako śladem swego kuzyna króla Szwecji Gustawa II Adolfa, który wkroczył do podbitego Braniewa tędy w 1626r. Jednak okoliczności obu wizyt był zupełnie odmienne. W 1703r. do Braniewa na czele 7 tysięcy żołnierzy wkroczył Bramą Wysoką król szwedzki Karol XII, a tymczasem bez jednego strzału przeciwległą Bramą Młyńską czmychały, mające bronić miasta wojska brandenburskie. Brama Wysoka, a właściwie jej następczyni odegrała też rolę podczas bitwy o Braniewo w dniu 26.02.1807r. Między innymi tędy do miasta wdarły się wojska francuskie atakujące cofające się oddziały prusko-rosyjskie. Początkowo ruszyły tędy 4 słabe pruskie bataliony, aby zająć pozycje na przedmieściach, a już niedługo właśnie przez dawną Wysoką Bramę cofały się m.in. rosyjski pułk muszkieterów kałuskich i pruski batalion grenadierów Braun. Za cofającymi się oddziałami sojuszniczymi podążały nacierające francuskie 24 i 96 pułki piechoty liniowej oraz 2 i 4 pułki huzarów. Zarówno brama jak i pobliskie resztki murów obronnych nie stanowiły dla Francuzów żadnej przeszkody, tym bardziej, że jednostki francuskie wdarły się do miasta również przez Bramę Wodną oraz przez Furty: Zamkową i Kościelną. Podczas okupacji miasta Francuzi wysadzili groblę przed dawną Bramą Wysoką w powietrze i wybudowali most zwodzony. Co więcej doprowadzili do ponownego napełnienia fosy wodą w celu dodatkowego osłonięcia miasta oraz wybili otwory strzelnicze w murach miejskich.

 Gdyby Brama Wysoka przetrwała próbę czasu może wyglądałaby tak jak zbudowana na początku XV w. Brama Lidzbarska w Bartoszycach. Jedyna zachowana z 3 bram miejskich, wybudowana w 1468r. kilkukrotnie przebudowywana. Jest to 4-kondygnacyjna, proporcjonalna budowla, wzniesiona w stylu gotyckim, z czerwonej cegły, na rzucie prostokąta. Jej dolną kondygnację przebija ostrołukowy przejazd, od dawnego przedpola poprzedzony wnęką na bronę. W fasadzie widoczne są symetrycznie rozmieszczone, małe okna. W najwyższej kondygnacji, pomiędzy nieco większymi oknami łukowatymi, znajduje się czarna tarcza zegarowaGdyby Brama Wysoka przetrwała próbę czasu może wyglądałaby tak jak zbudowana w 1330 r. Brama Kamienna w Pasłęku była jedną z 3 bram miejskich i główną bramą wjazdową na teren Starego Miasta, zwana też Wysoką Wieżą. Brama przyozdobiona jest ostrołucznymi blendami, czyli płytkimi wnękami w murze w formie okna. Bramę wieńczy trójdzielny szczyt ozdobiony sterczynami. W otworze bramowym umieszczona była krata dębowa, a przed nią znajdował się zwodzony most. Zdjęcie z 1890r.Gdyby Brama Wysoka przetrwała próbę czasu może wyglądałaby tak jak zbudowana w XIV w. Wysoka Brama w Olsztynie (inna nazwa Brama Górna). Jedna z 3 olsztyńskich bram. Wzniesiona w stylu gotyckim, na planie zbliżonym do kwadratu o boku 9,5 m z niewielkimi odchyleniami, węższa neogotycka klatka schodowa dostawiona od wschodu. Wysokość 23 m. Brama jest 4-kondygnacyjna, z pięterkiem tworzącym rodzaj 5. kondygnacji w strefie szczytu; dach dwuspadowy; szczyty schodkowe; od strony wschodniej, niższa, również 4-kondygnacyjna przybudówka kryta odrębnym dachem dwuspadowym prostopadłym do kalenicy bryły głównej. Odrestaurowana w 2003r.Gdyby Brama Wysoka przetrwała próbę czasu może wyglądałaby tak jak pochodząca z początku XIV w. Brama Mostowa w Elblągu (inna nazwa Hohe Tor - Brama Wysoka). Wymiary: wysokość 16,75 m, głębokość 13,75 m i szerokość 12,5 m, szerokość przejazdu 5,5 m. Koniec zbliżony do braniewskiej Wysokiej Bramy - rozebrana w roku 1799 ze względu na zagrożenie rychłym zawaleniem. Nowej bramy w tym miejscu już nie wybudowano. 

Widok elewacji Bramy Wysokiej od strony zachodniej (zewnętrznej) oraz rzut poziomy z wymiarami - odtworzony na podstawie nielicznych zachowanych ilustracji i informacji, przez braniewskiego architekta miejskiego Norberta Szymorka. To bardzo dobrze, że Norbert Szymonek kontynuuje tradycję ratowania śladów dawnego Braniewa jak jego wybitni poprzednicy: August Bertram, czy Augustin Lutterberg, dzięki którym w ogóle jest o czym pisać i co podziwiać. Brama Wysoka była wieżą, wznoszącą się w wewnętrznej linii murów miejskich. Długość wieży wzdłuż przelotu wynosiła 9,30 m, a szerokość w linii murów 9,60 m. Przejazd bramny miał szerokość 3,87 m i wysokość 5,11 m. Grubość ścian wynosiła 1,86 m od strony zachodniej (zewnętrznej) oraz 1,40 m pozostałych. Dokładna wysokość wieży Bramy Wysokiej nie jest znana, jednak na podstawie istniejących rysunków można ją ocenić na ok. 30 m. Lokalizacja wieży była następująca: opierała się od strony północnej o dawne nieruchomości Langgasse:Nr 1 (na długości 4 m), Nr 3 (5,27 m), a od strony południowej Nr 2 (3,72m) i Nr 4 (5,58 m). Co ciekawe ściana ostatniego domu Langgasse 4 istniała jeszcze na początku XX w. i była dawną ścianą wieży i to w niej było wejście do budynku. Dwie boczne ściany wykorzystano przy budowie wspomnianych domów, gdyż pozostawiono je bezpłatnie właścicielom podczas rozbiórki wieży. Kiedy w 1854r. przebudowywano dom Langgasse nr 3 społeczeństwo odkupiło fundamenty muru o całkowitej powierzchni 7,35 m² za 20 talarów i wyniosło go na ulicę. Obiekt na wypadek niebezpieczeństwa posiadał tzw. bronę, czyli opuszczaną na łańcuchach lub linach żelazną kratę. Ściany boczne ciągnęły się mniej więcej od bramy do muru zewnętrznego i tam znajdowała się druga brama (furta) prowadząca na most biegnący nad fosą. Większa część mostu leżała na masywnym murze widocznym również dzisiaj. Na tym odcinku mury tworzyły balustradę, a od przedpola zamykała go brama (furta). Dalej znajdował się most zwodzony. Masywna, stała część mostu spoczywała na kamiennych filarach. Cały most miał długość 28,5 m i szerokość 7,44 m. Leżał 6,82 m nad fosą miejską. Na przełomie 1791/1792 most został rozebrany a przestrzeń zastąpiono groblą, do tego celu potrzebne było 7300 wozów (lub 5404,5 prętów kw.) ziemi wykopanej z dołu przy kościele św. Krzyża

Wygląd i pomysł zbliżony do braniewskiego. Zespół bramny Bramy Świętego Ducha w Szczecinie. Na tle bastei bramy miejskiej widoczna Baszta Okrągła - baszta cylindryczna, nakryta spiczastym hełmem. Prawdopodobnie powstała od podstaw w drugiej połowie XV wieku. Ilustracja przedstawia stan z XVI w. Role obu obiektów podobnie jak braniewska Brama Wysoka i Wieża Węglowa. W miejscu, gdzie most stały przechodził w most zwodzony stała Wieża Węglarska (Kohlenturm). Znajdowała się w środku fosy osłaniając most i bramę z prawej flanki. Była to wysoka wieża mająca aż 7 pięter. Niewiele wiadomo jednak o jej konstrukcji, czy wymiarach. Na polecenie władz pruskich rozebrano ją w marcu i kwietniu 1793r. Jednak dach wieży z powodu zrujnowania usunięto w 1789r. W 1793r. odzyskane 4000 dachówek zostało użytych do pokrycia zerwanego przez burzę dachu nad piecami w staromiejskiej cegielni. Rozbiórka pięciu górnych kondygnacji przyniosła 98700 kamieni murowych i 25 achteli polnych. Dwie ostatnie kondygnacje rozebrano dopiero w 1794r. uzyskano 4400 kamieni gładzonych i 3,5 achtela polnych. Materiał ten sprzedany w 1795r. przyniósł 911 talarów i 72 grosze, ale zysk ten należy pomniejszyć o koszt rozbiórki, który wyniósł 409 talarów i 62 grosze. Mur masywnego mostu przed Bramą Wysoką został zredukowany w 1801r. do wysokości 1,86 m. Według sprzecznych danych miał długość 24,18 m lub 18,29 m. Grubość muru wynosiła 1,08 m i znajdowało się w nim wybitych 8 okien strzelniczych.

Prawie jak w starym Braniewie. Ilustracja ukazuje fragment murów i fortyfikacji łudząco podobnych do tych na planie Stertzela z 1635 r. Podobieństwo to: podwójny mur obronny, literka H przy wieży, co może wskazywać na Hohe Tor (choć jej wygląd odbiega od tego znanaego), kształt fortyfikacji ziemnych tzw. Hornwerk, most na fosie. Różnice: nie ma stojącej w fosie Wieży Węglowej, nie powinno być kościoła w obrębie fortyfikacji ziemnych, gdyż braniewski kościół św. Jana został spalony w 1626 r. i ostatecznie rozebrany w latach 1633-1634 właśnie podczas budowy fortyfikacji ziemnych, wieża u góry ilustracji (jeżeli to Katowska powinna być w wewnętrznej linii murów, a jeżeli Młyna Kieratowego od niej powinien zaczynać się mur podwójny). W stosunku do planu Stertzela, który ukazuje Braniewo od strony południowej, jest to widok od północy Koniec Bramy Wysokiej w jej pierwotnym kształcie przypada na początek XIX w. W dniu 31.05.1802r. prowincjonalny inspektor budowlany C. Crelle wystosował list do magistratu, w którym stwierdził, że Brama Wysoka grozi zawaleniem, ponieważ nie tylko belki, ale większość krokwi wraz z dzwonnicą spróchniały i zwisają. Szczególnie ściana wieży od strony miasta miał wielkie pęknięcie od szczytu do przejazdu bramnego. Crelle obawiał się, że fragment muru może zawalić się na mającego przejeżdżać przez Braniewo króla Prus, którym był wówczas Fryderyk Wilhelm III Pruski. Dlatego zalecał władzom miasta rozbiórkę wieży. Wschodniopruska Kamera Wojny i Domen przychyliła się do jego ekspertyzy. Magistrat sprzeciwia się rozbiórce uzasadniając w oparciu o ekspertyzy innych biegłych, że wieża jest trwała i solidna. Mimo ponawianych sprzeciwów polecenie Kamery pozostaje w mocy i wieża ma być rozebrana. Kamera odmówiła też pokrycia kosztów remontu Bramy, który oszacowano na 497 talarów. W 1803r. Brama zostaje rozebrana do wysokości I pietra. Ostatnia próba uratowania resztki bramy podjęta przez braniewski magistrat nic nie dała wobec nakazu całkowitej rozbiórki. Ostatecznie w murze miejskim powstaje nowa brama o szerokości 3,41 m i wysokości 3,41 m. Brama ta w istocie była furtą z dwoma zamykanymi skrzydłami bramnymi. Ostatnie pozostałości Wysokiej Bramy zostały usunięte w latach 60-tych XIX w. Dodać należy, że Crele był współautorem przebudowy staromiejskiego ratusza w 1797-1798, ale w tym celu pozyskania budulca polecił rozebrać Wieżę Katowską, z kolei w 1809 r. nakazał rozbiórkę kościoła pojezuickiego. 

 Jedna z najstarszych pocztówek z 1905r. ukazująca wlot na ulicę Langgasse (obecnie Gdańska), gdzie jeszcze 100 lat wcześniej stała Wysoka Brama. To właśnie przy budowie tych posesji wykorzystano fragmenty dawnych murów. Droga jak obecnie przebiega w miejscu, gdzie dawniej znajdował się częściowo zwodzony most (wówczas Berlinerstrasse a obecnie Fromborska).Pocztówka z początku XX w. widać dokładnie jak wąski w stosunku do obecnego stanu był przejazd w miejscu dawnej Bramy Wysokiej. Budynek (Langgasse nr 2) po prawej stronie zostanie wkrótce rozebrany.Pocztówka z lat 30-tych XXw. Podobnie jak obecnie prawa strona jest znacznie poszerzona w stosunku do stanu pierwotnego. Po prawej nowy budynek przy Langgasse 2.Zdjęcie z lat 30-tych XXw. przedstawia widok z Berlinerstrasse na Langasse (z obecnej Fromborskiej na Gdańską). Jednak najbardziej rzuca się w oczy dobry stan murów miejskich w fosie w porównaniu do współczesnego ich stanu w tzw. Parku Fosa.Powojenny widok na ul. Gdańską w miejscu, gdzie niegdyś stała Brama Wysoka. 

Przez lata w Wysokiej Bramie były mieszkania, w samej bramie czy też na północ od niej pomiędzy murem miejskim, a wartownią miejską. Od 1772r. wartownia miejska została przejęta przez wojsko pruskie, które wykorzystywało ją jako areszt i wartownię. Był to parterowy budynek z korytarzem i dwoma pomieszczeniami: po lewej dla zwykłych obywateli i po prawej biuro oficera. Piwnice były własnością miasta i były przez nie wynajmowane. Mury piwnicy były wykonane w stylu gotyckim, z czego można wywnioskować, że budowa miała miejsce 400 lat wcześniej, a wiek był zbliżony do pobliskich obwarowań. W części murów piwnicznych od strony fosy były otwory strzelnicze. Po otwarciu nowej wartowni z aresztem na rynku, stara strażnica przy Wysokiej Bramie wróciła do własności miejskiej. Przez kilka lat służyła szkole dla małych dzieci, a w 1852r. została sprzedana wraz z ogrodem za Wieżą Kleszą i budynkiem na ul. Wieżowej 8 za 500 talarów. W 1780r. Rada Miasta wynajęła ogród na południe od Wysokiej Bramy dla chirurga miejskiego Johanna Wahla, ale już w 1800r. przejął go urząd skarbowy. Następnie służyła jako więzienie sądowe i mieszkanie więzienne. Od początku XX w. była własnością prywatną.

Ten przedwojenny budynek nie przetrwał próby czasu, a być może stał na murach dawnej Bramy Wysokiej. Został rozebrany na początku XXI w. i pozostał pusty plac. Widok współczesny na miejsce, w którym stała Brama Wysoka… najskromniej jak się da można stwierdzić… szału nie ma Akurat los Wysokiej Bramy był nieunikniony, gdyż znajdowała się na arterii, która również współcześnie jest głównym ciągiem komunikacyjnym Braniewa, dlatego brama mogłaby przetrwać jeszcze kilkanaście, czy kilkadziesiąt lat. Taki sam los spotkał podobne obiekty w innych pruskich miastach. Jednak z pewnymi wyjątkami, dlatego możemy podziwiać: Bramę Kamienną w Pasłęku, Bramę Wysoką w Olsztynie, czy Bramę Lidzbarską w Bartoszycach. Obecnie miejscu dawnej Bramy Wysokiej po obu stronach ul. Gdańskiej znajdują się fragmenty zewnętrznej linii murów miejskich (w lepszym lub gorszym stanie) i ceglana konstrukcja dawnego mostu. Wał po którym przebiega ul. Gdańska (Fromborska) oddziela dawną fosę na dwie części: na północy Amfiteatr Miejski a na południowej tzw. park Fosa. Swoją drogą pożądanym rozwiązaniem byłby przekop pod drogą, łączący te dwie niegdyś naturalne części dawnej fosy, a biorąc pod uwagę plany dotyczące ZOO, byłby naturalną arterią łączącą obie strony miasta.

Autor dziękuje za pomoc Panu Norbertowi Szymorkowi.

Źródła: Achremczyk S., A. Szorc. Braniewo. Olsztyn 1995.; Biskup M. Rozwój przestrzenny miasta Braniewa. Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 1, 3-18. Olsztyn 1959.; Bender J. Über die Entstehungs- und Entwicklungsgeschichte der Stadt Braunsberg, ZGAE 5/1874.; Buchholz F. Braunsberg im Wandel der Jahrhunderte. Braunsberg 1934.; Lutterberg A.  Zur Baugeschichte der Altstadt Braunsberg. ZGAE 19/1916; Boetticher A. Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreussen, t. IV: Ermland. Königsberg 1894.; W.Thimm. Der Prospekt der Altstadt Braunsberg von 1635. ZGAE 40/1980.; www.fotopolska.pl www.bildarchiv.de

.