CZY ZIEMIA BRANIEWSKA TO TERYTORIUM POWIATU BRANIEWSKIEGO?

b_150_100_16777215_00_images_ziemiabraniewska_02.JPG Współczesny powiat braniewski w porównaniu do czasów historycznych i poprzedniego, tj. niemieckiego porządku terytorialnego jest tworem sztucznym, aczkolwiek na pewno administracyjnie uzasadnionym. Gdyby jednak nie „wymiana” ludności w latach 1945-1947 i zmiana przynależności państwowej, taki organizm administracyjno-terytorialny na tym terenie nie miałby najmniejszego sensu. Jednak powiat powstał na zupełnie nowym, zarówno historycznym jak i narodowym gruncie. Czy Ziemia Braniewska to wprost Powiat Braniewski?

Należy zacząć od pytania czy istnieje uzasadnienie dla nazwy Ziemia Braniewska? Biorąc pod uwagę uwarunkowania historyczne obecnego terytorium powiatu braniewskiego, na pierwszy rzut oka uzasadnienie wydaje się dość karkołomne. Jednak w wyniku II wojny światowej zamieszkująca teren Prus Wschodnich ludność niemiecka bądź uciekła, bądź została deportowana a została zastąpiona przez napływających po wojnie Polaków, bądź to repatriantów z polskich terenów włączonych z skład ZSRR, albo przybyłych z innych terenów Polski. Powstały więc warunki do tworzenia nowych form administracyjnych nie wiążących się z historycznym dorobkiem tych ziem. Jedyną niewiadomą była granica z „zaprzyjaźnionym” krajem, którego żołnierze na bagnetach przynieśli też nowy ustrój. Część Prus Wschodnich nazywanych Ziemiami Odzyskanymi zgodnie z postanowieniami konferencji poczdamskiej przepadły Polsce w zamian za utracone na rzecz ZSRR wschodnie tereny II Rzeczpospolitej.

Ustalona w dniu 16.08.1945 r. granica Polski z ZSRR, czyli obecnym Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej została wyznaczona osobiście przez Józefa Stalina, który jednym pociągnięciem ręki przeciął dotychczasowe miejscowości czy szlaki komunikacyjne (rzekomo narodowi radzieckiemu należał się kawałek z poniemieckiej zdobyczy). Często wbrew zdrowemu rozsądkowi przecięto historyczne arterie, gdy można było tak uregulować granicę, aby chociaż umożliwić płynny ruch drogowy i kolejowy. Zawarta umowa przyznawała Polsce 1/3 powiatu świętomiejskiego, którą w dniu 29.05.1946 r. włączono do powiatu braniewskiego. Tak więc powiat braniewski powstał z dawnego powiatu Braunsberg i części powiatu Heiligenbeil. Powiat składał się początkowo z dwóch miast Braniewo i Orneta (prawa miejskie odzyskały: w 1959 r. Frombork i w 1973 r. Pieniężno) oraz 9 gmin wiejskich. W czasie reformy w 1975 r. zlikwidowano powiaty, a teren powiatu włączono do utworzonego województwa elbląskiego. Kolejna reforma administracyjna z 1999 r. ponownie powołała powiaty. Powiat Braniewski z siedzibą w Braniewie składa się z gminy miejskiej Braniewo, gmin miejsko-wiejskich Frombork i Pieniężno oraz gmin wiejskich Braniewo, Lelkowo, Płoskinia oraz Wilczęta, które przed wojną należały do powiatu pasłęckiego. Z tego wynika także, że pojęcie Ziemia Braniewska jest dość „płynne”, bo przecież zmienił się teren określany mianem powiatu braniewskiego. Przykładem jest Orneta, którą w 1999 r. „oddano” do powiatu lidzbarskiego, choć należała do powiatu braniewskiego od 1946 r. a licząc czasy prusko-niemieckie od 1773 r. W istniejącym w tym okresie powiecie Heilsberg nigdy nie było Ornety. Akt ten nie miał więc żadnego historycznego uzasadnienia. 

Ciąg dalszy na stronie Ziemia Braniewska pod linkiem https://braniewo.com.pl/wiadomosc,13815,czy-ziemia-braniewska-to-terytorium-powiatu-braniewskiego-.html

.